Hoe oud is Erik? 8, 9 jaar? Op een balavond trekken de meisjes pasteljurken aan, de jongens knopen hun stropdassen netjes vast, en de vochtigheid laadt de lucht op. Erik is de zoon van de dirigent; in deze perifere nachten geeft hem dat een zekere status, bijna een immuniteit. En toch is hij bang. Hij grijpt zijn trompet, drukt op de drie ventielen om zichzelf te verzekeren dat ze nog reageren, en blaast. Zijn eerste improvisatie is op een nummer van Sacha Distel: "L’argent... l’argent", waarin wordt gezegd dat geluk meer waard is dan geld. Een treffende keuze—hij heeft er zijn levenspad van gemaakt.  

Hij werd geboren in het begin van de jaren 60, in een tussengebied dat noch echt Frans is, noch volledig Zwitsers—de Pays de Gex, met zijn fanfares en dus zijn zaterdagavondbals, waar muziek slechts een paar specifieke functies heeft: innerlijke en uiterlijke muren afbreken, ruggen nat maken van het zweet, voeten pijnigen en een schouder vinden om tegenaan te leunen. Elk portret van Erik Truffaz benadrukt de experimenteerder, de alleskunner, zijn vermogen om zich te nestelen in een symfonisch werk, achter Indiase tablas of in vervormde gitaren die vechten tegen muren van geluid. Maar men begrijpt niets van zijn intieme odyssee als men niet inziet dat muziek voor hem bovenal een onfeilbaar middel is om verliefd te worden.  

Hij botste al vroeg met zijn brein tegen binaire muziek. Het eerste concert in zijn leven was Joe Dassin. Later, vrij om zijn eigen keuzes te maken, verslond hij Pink Floyd, de elektrische Miles en vrije zones waar zijn verlegenheid—die manier om zijn schouders in te trekken—door de kracht van de omgeving werd omgebogen. De jonge Erik Truffaz werd gezien terwijl hij lucht gaf aan een rapgroep in Lausanne, Silent Majority, en nachtenlang naar Londen reisde om Drum 'n' Bass-feesten te spelen. Erik Truffaz besefte dat zijn trompet een nieuw Esperanto sprak, in staat om de meest onverwachte landschappen te creëren. Ze werd zijn wereldwijde visum, zijn zevensmijlslaarzen, zijn sleutel door muren heen.  

Zo bezit Erik een buitengewoon speeltje om de wereld te veroveren. Maar hij heeft nog steeds een brigade nodig, een hecht groepje, om immense ruimtes voor hem te schetsen en hem tegen angst te beschermen. Zo'n dertig jaar geleden werd het Erik Truffaz Quartet een van de beste tijdverkenningsmachines ooit. Ze maakten voor het label Blue Note klassiekers van hun tijd, jazz die elektronische ritmes manipuleert, "The Dawn", "Bending New Corners". Hun fenomenale succes beseften ze pas toen ze in Marseille tegenover een menigte stonden die hopeloos wachtte voor de club waar het kwartet die avond zou spelen.  

Men zou Erik Truffaz ongetwijfeld hebben aangeraden om die geraffineerde, net modern genoeg klinkende jazz eindeloos te blijven perfectioneren. Maar hij deed exact het tegenovergestelde. Al 30 jaar lang neemt deze trompettist met het gezicht van een vogel de weg tegen het verkeer in, test zijn vaardigheden op bergwegen en zwaait zijn trompet als een wapen tegenover de reuzen die hij tegenkomt. Wie kan zo’n palmares claimen? Erik Truffaz wierp zijn rijen noten in de rug van componist Pierre Henry, doolde door de eindeloze nachten van Christophe, schilderde de tekeningen van Enki Bilal opnieuw met blauwgekleurde noten, en deelde het podium met Jacques Weber en Sandrine Bonnaire. Op die avonden leek het alsof al zijn boeken terugkwamen door zijn mondstuk. Hij nam op in India aan de Ganges, zong met een Malinese diva en met The Dandy Warhols, schreef muziek voor symfonische orkesten en componeerde uitgebreid voor film—alsof zijn instrument, uiteindelijk, slechts één doel diende: de diepste emoties uit alles wat hem raakte halen.  

Men ziet hem vaak in half-squats, uitgenodigd door piepjonge bands die hem als een grootmeester beschouwen. Maar hij is enthousiaster dan zij. Euforischer. Want deze man met hoed en wit hemd is nooit die mix van angst en durf vergeten die nodig is om op een podium te stappen. En hij zegt nooit te veel. Zelfs zijn stiltes zijn nog steeds Truffaz.

Line-up : Erik Truffaz, Marcello Giuliani, Raphaël Chassin, Alexis Anérilles, David Koch